جرم‌گیری دندان یکی از متداول‌ترین روش‌های دندانپزشکی برای حفظ بهداشت دهان و دندان است که به طور منظم توسط دندانپزشکان توصیه می‌شود. این فرایند به تمیز کردن عمقی دندان‌ها و لثه‌ها از پلاک‌ها و جرم‌هایی که با مسواک زدن روزانه قابل برداشت نیستند، کمک می‌کند. در این مقاله، به بررسی کامل فرایند جرم‌گیری دندان، مزایا، معایب و اهمیت آن در پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان می‌پردازیم.
جرم‌گیری دندان چیست؟
جرم‌گیری دندان فرایندی است که در آن پلاک‌ها و جرم‌های تشکیل شده روی دندان‌ها و زیر لثه‌ها به وسیله ابزارهای دستی یا اولتراسونیک (دستگاه‌های مخصوص جرم‌گیری) برداشته می‌شوند. پلاک‌ها، باکتری‌های چسبنده‌ای هستند که در اثر تجمع مواد غذایی و نوشیدنی‌ها روی دندان‌ها شکل می‌گیرند. اگر این پلاک‌ها به موقع برداشته نشوند، سخت شده و به جرم تبدیل می‌شوند که ممکن است باعث التهاب لثه‌ها، پوسیدگی دندان و بوی بد دهان شود.
مراحل جرم‌گیری دندان
جرم‌گیری دندان معمولاً به دو بخش تقسیم می‌شود:
- برداشتن جرم (Scaling): در این مرحله، دندانپزشک یا متخصص بهداشت دهان با استفاده از ابزارهای دستی یا دستگاه‌های اولتراسونیک، جرم‌ها و پلاک‌های سخت شده را از سطح دندان‌ها و زیر خط لثه‌ها برداشته و تمیز می‌کند.
- پولیش دندان‌ها (Polishing): پس از جرم‌گیری، دندان‌ها با مواد مخصوص و ابزار چرخشی پولیش می‌شوند تا سطح دندان‌ها صاف و درخشان شود. این مرحله همچنین به جلوگیری از تجمع پلاک‌های جدید کمک می‌کند.
مزایای جرم‌گیری دندان
- پیشگیری از بیماری‌های لثه
پلاک و جرم‌های تجمع یافته در خط لثه‌ها می‌توانند باعث التهاب لثه‌ها و ایجاد بیماری‌های لثه مانند ژنژیویت و پریودنتیت شوند. با جرم‌گیری منظم، خطر بروز این بیماری‌ها به طور قابل توجهی کاهش می‌یابد.
- بهبود بوی بد دهان
تجمع پلاک‌ها و جرم‌ها می‌تواند منجر به بوی بد دهان شود. جرم‌گیری دندان با برداشتن این تجمعات، بهبود قابل توجهی در بوی دهان ایجاد می‌کند.
- پیشگیری از پوسیدگی دندان
پلاک‌ها یکی از عوامل اصلی پوسیدگی دندان هستند. جرم‌گیری منظم به حذف پلاک‌ها و جلوگیری از پوسیدگی دندان‌ها کمک می‌کند. این فرایند باعث می‌شود که مینای دندان‌ها سالم باقی بماند و از ایجاد حفره‌های دندانی جلوگیری شود.
- بهبود ظاهر دندان‌ها
جرم‌گیری و پولیش دندان‌ها باعث می‌شود دندان‌ها درخشان‌تر و سفیدتر به نظر برسند. این کار همچنین لکه‌هایی را که به مرور زمان بر اثر مصرف مواد غذایی و نوشیدنی‌های خاص ایجاد شده‌اند، کاهش می‌دهد.
- حفظ سلامت کلی بدن
بیماری‌های لثه می‌توانند به مرور زمان باعث بروز مشکلات جدی‌تری مانند بیماری‌های قلبی و عروقی، دیابت و مشکلات بارداری شوند. جرم‌گیری منظم می‌تواند به پیشگیری از این مشکلات کمک کند و سلامت کلی بدن را بهبود بخشد.
معایب و عوارض جرم‌گیری دندان
اگرچه جرم‌گیری دندان مزایای زیادی دارد، اما ممکن است برخی عوارض و معایب نیز به همراه داشته باشد:
- حساسیت دندان‌ها
یکی از عوارض شایع جرم‌گیری، حساسیت موقت دندان‌ها به تغییرات دما و مواد غذایی اسیدی یا شیرین است. این حساسیت به دلیل برداشتن جرم‌ها و نمایان شدن سطح ریشه دندان‌ها به وجود می‌آید و معمولاً پس از چند روز کاهش می‌یابد.
- تحریک لثه‌ها
در برخی موارد، پس از جرم‌گیری، لثه‌ها ممکن است به طور موقت دچار قرمزی، التهاب یا خونریزی شوند. این حالت معمولاً موقتی است و به مرور زمان با مراقبت‌های صحیح دهان و دندان برطرف می‌شود.
- ناراحتی یا درد خفیف
بعضی افراد ممکن است بعد از جرم‌گیری، احساس ناراحتی یا درد خفیفی در دندان‌ها یا لثه‌ها داشته باشند. این حالت نیز معمولاً موقتی است و با استفاده از دهان‌شویه‌ها و داروهای تجویز شده توسط دندانپزشک برطرف می‌شود.
- نیاز به تکرار جرم‌گیری
جرم‌گیری یک فرایند دائمی نیست و پلاک‌ها و جرم‌ها می‌توانند پس از مدتی دوباره تجمع کنند. به همین دلیل، افرادی که مستعد تشکیل جرم هستند یا بهداشت دهان و دندان مناسبی ندارند، ممکن است به تکرار جرم‌گیری نیاز داشته باشند.
چه کسانی به جرم‌گیری دندان نیاز دارند؟
– افرادی که بیماری‌های لثه دارند: جرم‌گیری برای افرادی که دچار التهاب لثه یا بیماری‌های پریودنتال هستند، ضروری است.
– افرادی که پلاک‌ها و جرم‌های زیادی دارند: اگر مسواک زدن و نخ دندان کشیدن به درستی انجام نشود، پلاک‌ها و جرم‌ها به سرعت تجمع می‌یابند و نیاز به جرم‌گیری پیدا می‌شود.
– افرادی که دندان‌های خود را سفید می‌کنند: قبل از انجام هرگونه روش سفید کردن دندان، جرم‌گیری می‌تواند به بهبود نتایج کمک کند.
– افرادی که به بوی بد دهان مبتلا هستند: جرم‌گیری می‌تواند به کاهش یا رفع بوی بد دهان کمک کند.
مراقبت‌های پس از جرم‌گیری
- رعایت بهداشت دهان و دندان
پس از جرم‌گیری، رعایت دقیق بهداشت دهان و دندان ضروری است. مسواک زدن منظم (دو بار در روز) و استفاده از نخ دندان به پیشگیری از تشکیل مجدد پلاک‌ها کمک می‌کند.
- استفاده از دهان‌شویه ضدباکتری
استفاده از دهان‌شویه‌های ضدباکتری به کاهش باکتری‌های دهان و حفظ سلامت لثه‌ها کمک می‌کند.
- مصرف غذاهای ملایم و پرهیز از مواد تحریک‌کننده
پس از جرم‌گیری، بهتر است از مصرف غذاها و نوشیدنی‌های خیلی گرم یا سرد، اسیدی و شیرین پرهیز کنید تا از حساسیت دندان‌ها و تحریک لثه‌ها جلوگیری شود.
- مراجعه منظم به دندانپزشک
برای حفظ سلامت دهان و دندان و بررسی وضعیت لثه‌ها و دندان‌ها، معاینات منظم دندانپزشکی ضروری است. دندانپزشک می‌تواند توصیه‌های لازم برای مراقبت بهتر از دندان‌ها و لثه‌ها را ارائه دهد.
نتیجه‌گیری
جرم‌گیری دندان یکی از مؤثرترین روش‌ها برای حفظ بهداشت دهان و دندان و پیشگیری از بیماری‌های لثه و پوسیدگی دندان است. این روش با برداشتن پلاک‌ها و جرم‌های سخت شده، به بهبود ظاهر و سلامت دندان‌ها کمک می‌کند. اگرچه جرم‌گیری ممکن است با عوارضی مانند حساسیت یا تحریک لثه‌ها همراه باشد، اما این عوارض معمولاً موقتی بوده و با مراقبت‌های صحیح دهانی برطرف می‌شوند. به طور کلی، جرم‌گیری منظم تحت نظر دندانپزشکان کلینیک دندانپزشکی دنتیکال می‌تواند به حفظ سلامت و زیبایی دندان‌های شما کمک کند.